2021 Güncel:
Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından Ceviz bahçesi tesisi yatırımı yapacak olan kişiler Ceviz Bahçe Tesisi Yatırımcı Projesi 2021 yayınlandı. 2021 yılı yatırımcı rehberinde ceviz bahçesi yatırımı projesi ve tüm detaylar yer almaktadır. İşlemeli tarıma uygun olmayan eğimli ve marjinal özellikteki arazilerin, uygun ekolojilerde ceviz, badem ve zeytin bahçe tesisi ile tarımsal üretime kazandırılması ve ekonomik gelir elde edilmesi amacıyla, Bakanlık tarafından hazırlanan örnek yatırımcı rehberleri ve fizibilite raporları yayınlanmıştır.
Ceviz yatırımcı rehberi için tıklayınız.
Ceviz Bahçe tesisi projesi fizibilite raporu ve yatırımcı rehberi içeriğinde özel ağaçlandırma kapsamında ceviz bahçe tesisine verilen destekler, bitkisel üretime destekleme yapılmasına dair Tebliğ kapsamında verilen destekler, Bakanlık tarafından ceviz bahçe tesisine verilen destekler projenin mali analizi ve fizibilitesi, projenin ilk yatırım giderleri yıllara göre gübre ve ilaç giderleri
işçilik ve diğer giderler dağılımı, proje gelirleri, projenin net nakit akışları, projenin fayda masraf Analizi, projenin net bugünkü değeri, projenin iç kârlılık Oranı, projenin mali rantabilitesi bulunmaktadır.
Bakanlığımız Tarafından Ceviz Bahçe Tesisine Verilen Destekler
Bakanlığımızca çeşitli türlerde meyve bahçesi tesis eden yatırımcılara farklı başlıklar altında teşvik edici ve yatırımları özendirici desteklemeler yapılmaktadır
| Desteğin Adı | Birim Destek Fiyatı (TL/da) |
| Mazot ve Gübre Desteği | 19 |
| Organik Tarım Desteği | 20-40 |
| İyi Tarım Desteği | 15-30 |
| Sertifikalı/Standart Fidan Kullanım Desteği | 100-280 |
Özel Ağaçlandırma Tamimi kapsamında desteklemeler yapılmaktadır. Özel ağaçlandırma çalışmaları desteğinde proje yatırım bedelinin %25’i Bakanlığımızca proje sahibine hibe olarak verilmektedir. Söz konusu destekleme, orman köyü nüfusuna kayıtlı olan ve o köyde ikamet eden kişiler için proje yatırım bedelinin %65’i hibe olarak verilmektedir.
Ceviz yetiştiriciliğine devlet desteği incelemek için tıklayınız.
Üreticilerin tarımsal üretime yönelik finansman ihtiyaçları nın uygun koşullarda karşılanması amacıyla T.C. Ziraat Bankası ve Tarım Kredi Kooperatifleri tarafından sertifikalı fidan kullanarak ceviz bahçesi tesis eden gerçek ve tüzel kişi üreticilere faiz indirimli yatırım ve işletme kredileri kullandırılmaktadır. Bu kapsamda, kullandırılan kredinin faiz indirim oranı meyve yetiştiriciliği için
%75 olup Bakanlığımız tarafından sertifikalandırılmış fidan kullanılması halinde ise ilave olarak %20 faiz indirimi daha yapılmakta ve toplam faiz indirim oranı %95 ‘e ulaşmaktadır.
| Üretim Konuları |
İndirim Oranları (%) | Kredi Üst Limiti (TL) | |
| Meyve Yetiştiriciliği | 75 | 75 | 10.000.000 TL |
| Sertifikalı Fidan Kullanımı | 20 | 20 | 10.000.000 TL |
Meyve yetiştiriciliği uzun yıllar uğraşı gerektiren bir faaliyet alanıdır. Bundan dolayı herhangi bir sebeple üretimden vazgeçme esnekliği oldukça düşüktür. Bu itibarla çok yıllık bitkilerde maliyet ve kârlılık analizinin büyük öneme sahip olduğu ifade edilir (Akçay ve Uzunöz, 1999). Projede ceviz bahçesi için tesis dönemi 4 yıl, proje ömrü ise 30 yıl olarak belirlenmiştir. Dekara 25 adet fidan gelecek şekilde dikim planlanmıştır. Yatırımın 5. yılından itibaren artı gelir elde edilmesi öngörülmektedir. Projenin yatırım yılı olarak kabul edilen ilk yılında fidan çukurlarının açılması ve dikim
işleri gerçekleştirilecektir. Projenin başlarında işçilik, gübreleme, sulama, budama vb. işlemlere ait giderler bahçenin gelişimi ile orantılı olarak artan miktarda planlanmıştır. Sulama, damla sulama yatırımı yapılmak suretiyle gerçekleştirilecektir.
Projenin giderleri yatırım yılında yapılan sabit ve değişken masraflar ile üretim amacıyla her yıl yapılacak işletme masraflarından oluşmaktadır. Projenin ekonomik ömrü boyunca artan her yıl için ayrı ayrı olacak şekilde hesaplama yapılmıştır. Projeye ait yatırım giderleri Çizelge 15’de görülmektedir. Proje kapsamında sulama damla sulama yöntemi kullanılarak yapılacak, ilk yıl ve ilerleyen yıllarda belli periyotlarda çiftlik gübresi uygulaması yapılacak, bahçenin toprak hazırlığı, dikim çukurlarının açılması, ot mücadelesi, ilaçlama vb. işlemlerinde traktör ile diğer yardımcı alet ve ekipmanlar kullanılacaktır.
| GİDERLER | Birimi | Miktarı | Birim Fiyatı | Toplam Tutarı |
| 1- Sabit Giderler | 2.447.500 | |||
| Derin Sürüm | TL/da | 1.000 | 60 | 60.000 |
| Toprak İşleme (İkileme-üçleme) | TL/da | 1.000 | 35 | 35.000 |
| Dikim Yeri İşaretleme | TL/da | 1.000 | 30 | 30.000 |
| Çukur Açımı | TL/da | 1.000 | 60 | 60.000 |
| Damla Sulama Sistemi | TL/da | 1.000 | 1350 | 1.350.000 |
| Fidan Bedeli | TL/adet | 25.000 | 15 | 375.000 |
| Fidan Dikimi | TL/da | 1.000 | 50 | 50.000 |
| Herek Bedeli | TL/adet | 25.000 | 1,5 | 37.500 |
| Proje Bedeli | adet | 1 | 50.00 | 50.000 |
| Kullanılan Fidan Sayısı | adet/da | 25 | ||
| Mekanizasyon-Alet Ekipman (Traktör, pülverizatör, diskharrow, diğer) | TL | 400.000 |
Bu öneriler sadece bazı yaygın olarak uygulanan gübreleme programlarıdır. Gübreleme öncesi toprağın besin değerlerinin kontrol Edilmesi gerekir. Bu nedenle yaprak ve toprak analizlerinin yapılarak bir program uygulanması en doğru yöntemdir. Hastalık ve zararlılarla mücadele maliyeti, meyve bahçesinde görülen hastalık/zararlı etmeni ve yoğunluğuna göre değişkenlik
gösterir. Bu hastalık ve zararlılarla mücadele maliyetinde yaygın olarak ceviz bahçelerinde görülen hastalık ve zararlılara göre bir maliyet oluşturulmuştur.
Bahçede yatırım ve işletme dönemindeki boğaz çapası, kış budaması, hasat, gübreleme, zirai mücadele, sulama benzeri kültürel işlemler için gerekli olan işgücü ihtiyacı erkek iş gücü olarak (EİG) yıllara göre artan oranlarda planlanmış ve gider kalemlerine eklenmiştir. Ayrıca ortalama işletme gideri üzerinden %3 yönetim gideri hesaplanmıştır.
| Yıllar | Yevmiye/da (EİB) | Yevmiye (TL/EİG) | Toplam Tutar (TL |
| 1-5 YIL | 4 | 100 | 400.000 |
| 6-15 YIL | 6 | 100 | 600.000 |
| 16-20 YIL | 7 | 100 | 700.000 |
| 21-25 YIL | 8 | 100 | 800.000 |
| Giderler | ||||
| Arazi Kirası | da | 1.000 | 300 | 300.000 |
| Elektrik- Akaryakıt Gideri | da | 1.000 | 200 | 200.000 |
| Yönetim Gideri | adet | 1 | 0,03 | 51.000 |
| Beklenmeyen Giderler | adet | 1 | 0,05 | 122.375 |
| Amortismanlar | adet | 1 | 10.000 | |
| Diğer Giderler Toplamı | 683.375 |
İşletme gelirleri projenin ekonomik ömrü boyunca elde edilecek ürün satış gelirleri ve son yıl olarak kabul edilen 30. yılda ki odun bedeli gelirlerinden oluşmaktadır. Ürün bedeli olarak ürünün güncel toptan satış bedeli dikkate alınarak hesaplama yapılmıştır.
Yıllara Göre İşletme Gelirleri tablosu
İŞLETME GELİRLERİ
Yıllar Fiyatı
(TL/kg)Verim
(kg/ ağaç)Toplam
Ürün (kg/da)Toplam Yıllık
Gelir (TL)1-4 – 5 20 3 75 1.500.000 6-10 20 10 250 5.000.000 11-15 20 15 375 7.500.000 16-20 20 18 450 9.000.000 21-25 20 22 550 11.000.000 26-30 20 24 600 12.000.000 30.yıl + Odun bedeli 20 25 625 14.500.000
Projenin 30 yıllık ömrü boyunca toplamda 52.106.175 TL yatırım tutarına karşılık 226.500.000 TL gelir elde edilmesi öngörülmektedir. Bu durumda toplam 171.946.325 TL Brüt kâr elde edilmiş olacaktır.
Projenin Net Nakit Akışları
Yıllar/TL Sabit Giderler İşletme Giderleri İşletme Gelirleri Brüt Kâr 1 2.447.500 1.231.250 – -3.678.750 2 – 1.322.725 – -1.322.725 3 – 1.230.575 – -1.230.575 4 – 1.270.625 – -1.270.625 5 – 1.412.875 1.500.000 87.125 6-10 – 7.706.875 25.000.000 17.293.125 11-15 – 8.173.125 37.500.000 29.326.875 16-20 – 9.006.875 45.000.000 35.993.125 21-25 – 9.984.375 55.000.000 45.015.625 26-30 – 10.766.875 62.500.000 51.733.125 Toplam 2.447.500 52.106.175 226.500.000 171.946.325
Proje ömrü boyunca hesaplanan toplam giderler ile elde edilen gelirlerin farkı ile yıllara göre brüt kâr hesaplanmış olup ilk 4 yıl oluşan negatif değerler projenin yatırım yıllarını ifade etmektedir. Proje ömrünün bir yıldan fazla olduğu projelerde, paranın zaman içerisindeki değer kaybının hesaplanması yatırımın kârlılığının belirlenmesi açısından önemli bir ölçüttür. Özetle bugün harcanacak birim sermayenin alım gücü ile proje ömrü boyunca elde edilecek gelirlerin alım gücünün kıyaslanması için yatırımın tamamında hesaplanan gider ve gelirlerinin bugünkü değerler ile
hesaplanması, yapılan yatırımın kârlılığı hakkında yatırımcıya daha net bilgiler verebilecektir.,
Projelerin değerlendirilmesinde kullanılan yöntemlerden birisi fayda masraf oranı yöntemi olup analizin özü, proje süresince sağlanacak toplam faydanın yapılan masraflar ile karşılaştırılmasıdır. Bu çerçevede projenin ekonomik ömründe yapılacak bütün masraflar ile elde edilecek toplam gelirlerin belirlenen belli bir indirgeme oranı ile bugünkü değer toplamları hesaplanır. Faydaların masraflara bölünmesi ile elde edilen fayda/masraf oranına göre değerlendirme yapılır. Hesaplanan oranın bire eşit olması fayda ile masrafların tam karşılandığını gösterir ve oranın birden büyüklüğü yapılan masrafların üzerinde bir faydaya ulaşıldığı şeklinde değerlendirilir.
Yıllar/TL Giderler Gelirler İndirgeme
Oranıİndirgenmiş
Giderİndirgenmiş
Gelir1 3.678.750 0 1,000 3.678.750 0 2 1.322.725 0 0,980 1.296.789 0 3 1.230.575 0 0,961 1.182.790 0 4 1.270.625 0 0,942 1.197.338 0 5 1.412.875 1.500.000 0,924 1.305.278 1.385.768 6-10 7.706.875 25.000.000 0,871 6.711.930 21.772.540 11-15 8.173.125 37.500.000 0,789 6.446.981 29.580.090 16-20 9.006.875 45.000.000 0,714 6.434.896 32.149.919 21-25 9.984.375 55.000.000 0,647 6.460.816 35.590.100 26-30 10.766.875 62.500.000 0,586 6.310.377 36.573.289 TOPLAM 54.553.675 226.500.000 41.025.946 157.051.707
Projenin gider ve gelirlerinin bugünkü değerlere indirgenmesinde %2 faiz oranı kullanılarak fayda/masraf analizi yapılmıştır. Fayda/masraf oranının 1’den büyük olması yapılan masraflardan daha fazla gelir elde edildiği, 1’den küçük olması ise elde edilen gelirlerin yapılan masrafları karşılamadığı şeklinde yorumlanır. Fayda/masraf oranının 1’e eşit olması durumunda yatırılan sermayenin maliyetinin ancak karşılandığı şeklinde yorumlanmaktadır. Yapılan hesaplamalarda projenin fayda/masraf oranı 3,83>1 şeklinde bulunmuş olup yapılan masrafların
3 katından fazla bir fayda sağlandığı ve projenin kârlı olduğu değerlendirilmiştir.
Net bugünkü değer yönteminde, yatırımın her yıl sağlayacağı nakit girişleri, belirli bir iskonto oranı üzerinden indirgenerek toplanır. Yatırım için yapılacak harcamaların da belirli bir iskonto haddi üzerinden şimdiki değeri bulunur. Başka bir deyişle gelecekteki net nakit akışları, bileşik faiz formülü ile günümüz değerlerine indirgenir. Tüm projeler açısından elde edilen değerlerin karşılaştırılması yapılabilir.
Yıllar/TL Net Nakit Akışlar İndirgeme Oranı İndirgenmiş Değer 1 -3.678.750 1,000 -3.678.750 2 -1.322.725 0,980 -1.296.789 3 -1.230.575 0,961 -1.182.790 4 -1.270.625 0,942 -1.197.338 5 87.125 0,924 80.490 6-10 17.293.125 0,871 15.060.610 11-15 29.326.875 0,789 23.133.110 16-20 35.993.125 0,714 25.715.024 21-25 45.015.625 0,647 29.129.283 26-30 51.733.125 0,586 30.262.912 Toplam 171.946.325 116.025.761
Projenin karlılığını ortaya koymak üzere, projenin gelir ve giderlerinin bugünkü değerlere indirgenmesi için %2’ lik faiz oranı belirlenmiş ve bu çerçevede hesaplamalar yapılmıştır. Buna göre, projenin 30 yıllık nakit akışları Çizelge 19’da verilmiş ve bu süre sonunda projeden elde edilecek karın bugünkü değerle 116.025.761 TL olacağı hesaplanmıştır.
Yapılan hesaplamalarda projenin iç kârlılık oranı %27,3 olarak hesaplanmıştır.
Genel olarak mali rantabilite, ortalama verim yıllarında, bir yıl içerisinde oluşan net kârın ilk yatırım yılındaki maliyetlere oranlanmasıyla hesaplanır. Yapılan hesaplama ile mali rantabilite %182 oranında hesaplanmış olup yatırımın kârlı bir yatırım olacağı değerlendirilmiştir.
Bu çalışmada, ceviz bahçesi tesis etmek üzere yapılacak yatırımın ekonomik açıdan kârlı olup olmadığını belirlemeye yönelik bir analiz yapılmıştır. Bu analizler neticesinde ceviz bahçesi tesis edecek üreticiler için örnek bir çalışma ve proje uygulama süreçlerini ortaya koyarak yatırım hakkında öngörüler ortaya konmaya çalışılmıştır. Böylece üreticilerce yapılacak benzer bir yatırımda tesisin öz sermaye ihtiyacı, varsa kredi ihtiyacı finansman ihtiyacı, pazar olanakları, teknolojik ihtiyaçlar hakkında bilgi edinebilmelerine imkân sağlanacaktır. Tesis edilecek ceviz bahçesinin ekonomik ömrü boyunca kârlı olup olmadığının ortaya konması amacıyla yapılacak fizibilite çalışmalarının sonucunda,
Ortalama işletme sermayesi ihtiyacının 30 yıllık dönem boyunca yıllık 1.736.873 TL ve toplam yatırım tutarının ise 52.106.175 TL olacağı hesaplanmıştır.
Bu değer yapılan yatırım bedelinin işletmenin ortalama verimliliğe ulaştığında elde edilen net bugünkü gelirinin yaklaşık iki katı olarak gerçeklemesi ve kârlı bir yatırım olması anlamını taşımaktadır. Projenin 30 yıllık verimlilik dönemi sonucunda net bugünkü gelir toplamının 116.025.761 TL olarak gerçekleşmesi öngörülmektedir.
İç kârlılık oranının, kredi faiz oranının üzerinde olması, geri ödeme süresinin proje ömrünün yaklaşık olarak 1/4’ü gibi kısa bir sürede gerçekleşmesi dikkate alındığında ceviz bahçesi için yapılacak bu yatırım kârlıdır denilebilir.
Ceviz bahçesinin kurulacağı bölgede iklim ve diğer ekolojik koşulların uygunluğu, teknik bakım işlemlerinin usulüne uygun olarak yerine getirilmesi, yer ve çeşit seçiminin önemi, büyük pazarlara yakınlık, iç ve dış ticaret imkanları projenin başarısını yakından etkileyecek unsurlar olarak sıralanabilir.
Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından 2021 yılı yatırımcı rehberlerinden bazıları şu şekildedir;