Define Bulana Devlet Yüzde Kaçını Veriyor? (İZİNLİ ARAMA)

Çok eski çağlardan kalma tarihi kalıntılar eserler ve defineler, özellikle eski medeniyetlerin olduğu bölgelerde görülmektedir. Define avcıları ise bu bölgelerde ki tarihi eserlerin ve definelerin peşine düşerken, devlet ise vatandaşlara kendi sadece kendi arazisinde define aramaya müsaade etmektedir. Define arayan vatandaş kendi arazisinde bir define bulursa devletten para alma hakkına sahiptir. Yine tesadüfen define bulan kişi, defineyi hemen bağlı olduğu yerdeki müzeye götürerek teslim etmeli ve emanet fişi almalıdır.

Definenin teslim edilmemesi halinde kaçakçı durumuna düşülür ve cezai işlemler uygulanır. Tüm bunlara maruz kalmamak için resmi işlemlerin neler olduğunu, define bulunca devlet ne kadar pay veriyor, kendi arazimde define arayabilir miyim vb. konu ile alakalı tüm merak edilenleri yazımızdan inceleyebilirsiniz.

Define Bulana Devlet Yüzde Kaçını Veriyor?

Define Arama Yönetmeliğinde değişiklik yapılmasına dair yönetmelik 21 Temmuz 2020  salı tarihinde Resmi Gazete‘ de yayınlanarak yürürlüğe girdi. Yönetmelik için tıklayınız. Yönetmeliğe göre define bulana devlet yüzde kaçını veriyor maddesi güncellendi.

Buna göre; Kişinin kendi mülk ve arazisinde veya farklı bir arazide yaptığı aramalar neticesinde bulduğu define ve kültür varlığı bulması halinde kişiye devlet belirli bir miktar ödeme yapmaktadır.

Define aranacak yer kendinize ait değilse ve yer sahipli ise; gerçek kişilerden noterden tasdikli muvafakatname, tüzel kişilerden de yetkili organlarından alınacak muvafakat yazısının alınması gerekmektedir. Define araması için Kültür ve Turizm Bakanlığı maddi destek ve ekipman sağlamamaktadır. Masraflar tamamen arayıcıya aittir. Kendine ait özel arazisinde ya da hazineye ait arazilerde bu kadar masraf yapıp arama yapacak olan define arayıcılarının merak ettiği en çok araştırdığı konuda define arama kazısı sonucunda bulduğum defineden ne kadar pay alırım? sorusudur. Bu sorunun cevabı da Yönetmelik ile düzenlenmiştir. Devletten ruhsatlı olarak kazı  çalışması yaparak kültür tabiatı değeri bulunan eserler bulunduğunda kazı sahibine, devlete olacak şekilde pay veriliyor.

Yönetmelikte yer alan Madde 18′ e göre;

• Bulunan definenin Hazine ve Maliye Bakanlığınca geçer akçe olarak değeri tespit edilir.
• Define Hazineye ait arazide bulunmuşsa yüzde ellisi define arayıcısına veriliyor. Kazı sahibine % 50 pay verilirken kalan pay her zaman devlete kalmaktadır. İlk % 50 bu şekilde paylaştırıldıktan sonra kalan yüzde 50 ise hazineye devredilir.
• Özel veya tüzel kişilerin arazisinde bulunmuş ise, %40 arayıcıya %10 ise arsa sahibine verilir.

Define, tarihi eser gibi değerli kültür varlıkları bulunduğundan hemen en yakın Müze Müdürlüğüne teslim edilerek teslim fişi alınmalı, Müze Müdürlüğünde görevli arkeologlar tarafından eserin değeri biçildiğinde hakkınızı almak için başvuru yaparak payınıza düşen paranızı alabilirsiniz. Kaçak olarak yanında tarihi eser, hazine varlığı bulunduğunda cezai işlemlere maruz kalmamak için devlete teslim edilmelidir, böylece kaçakçılık suçlaması ile karşı karşıya kalmazsınız.

Kendi mülkünde tesadüfen bir arama izni olmadan ve ruhsatsız olarak ve tesadüfen define bulduysa arama izini olmadan define bulunduğu gerekçesiyle bu yukarıdaki kurallar definenin dağıtımda uygulanmaz. Bu durumda komisyon kurularak definenin akçe değeri hesaplanarak değerleme yapılır. Yapılan değerleme sonrasında bakanlıktan ödenek talep edilmektedir. Bakanlık tarafından ödenek çıkmasına bağlı olarak hazine ve define bulana kendi ödülünü verir.

Tesadüfen Define Bulunca Yapılması Gerekenler

Burada kafaları karıştıran ve halk arasında yanlış bilinen devletin tamamına el koyması söylentisidir. Tamamen tesadüf eseri define bulan kişilerin durumlarını aydınlatmak gerekirse; Defineyi tesadüf eseri bulan kişilerin buldukları eserleri kaçak olarak taşımalarından dolayı cezai işlem uygulanacağından define bulanlar ilk olarak eseri bağlı bulundukları müzeye teslim ederek emanet fişi almaları gereklidir.

• Bulunan tarihi eser, kültür ve tabiat varlığı veya define için ”Komisyon” oluşturulacaktır.
• ”Değer Takdir Komisyonu” bulunan define için toplanarak değerini tespit etmekte ve aynı şekilde bakanlıktan ödenek talep etmektedir.
• Ödenek talep edilerek define bulanan ödeme yapılmaktadır.
• Definenin değerini tespit etmek için Takdir komisyonunda arkeologlar definenin değerini tespit etmek için çalışmaktadır.
• Bulunan definenin değerinin ve verilecek ödülün ne kadar olacağı konusunda ise herhangi bir ölçü bulunmamaktadır.

Tarihi değeri bulunan eserlerin değer takdirini en az 3 kişiden oluşan komisyondaki yetkililer yapmaktadır. Burada değer takdir komisyonun tarafından en az 3 yetkili kişinin yaptığı tespitler sonucunda definenin, tarihi eserin, kültür ve tabiat varlığının değeri takdir edilerek verilecek ödül belirlenmektedir.

Hazine Aramak İçin Devletten Nasıl İzin Alınır? diye merak edenler yazımızı inceleyebilirler.

Define Araması İçin Ruhsat Alınmalıdır?

Türkiye’ de define işlerine Kültür ve Turizm Bakanlığı ve buna bağlı olarak Kültür varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü ilgilenmektedir. Eğer define aramak istiyorsanız aşağıda ki adımları teker teker yerine getirmek zorundasınız.

• Define araması için mutlaka ruhsat alınması lazımdır.
• 1 yıl boyunca geçerli olan arama ruhsatınız ile define arayacağınız arazinin yerini tespit ettikten sonra ilgili bakanlığa müracaat ederek aramaların başlanması için talepte bulunabilirsiniz.
• Define bulan kişiler kanunlarda yer alan maddelere göre, 3 gün içinde en yakın müzeye veya resmi kuruluşlara definenin bildirimini yapmak zorundadırlar.
• Define bulan kişiye verilecek ödül hazine arazisi ve özel tüzel kişilerin arazilerinde bulunmasına göre değişkenlik göstermektedir.

Kişinin nerede nasıl ne şekilde bulduğuna ve hangi arazide define bulduğuna göre değişen ödül değerleri her zaman yetkili kişiler tarafından yapıldığından en ufak bir şüpheye kapılmamalı ve aç gözlülük yapmadan derhal bulunan defineleri alan müzelere teslimatının yapılması avantajlı ve en doğru olandır.

Eğer define olduğunu düşündüğünüz bir yer var ise, burayı Devlet ile birlikte aramak zorundasınız. Ayrıca Devlet izinli hazine arama nasıl yapılır buradan öğrenebilirsiniz. Kültür ve Turizm Bakanlığının kaçakçılığın önlenmesi ile ilgili faaliyetler hakkında daha detaylı bilgi almak için tıklayınız.

Resmi Kurumlara Başvuru Yapın

Aşağıda bulunan belgeler ile mülki amirliğe başvuru yapılır. Başvuru yapanın bağlı bulunduğu yer değil, definenin bulunduğu köy ilçe il genelinde bulunan Mülki Amirliğe dilekçe ile başvurulur. Aşağıda ki belgeler de, dilekçenin ekinde bulunmalıdır.

• Define aranacak sahanın yetkili teknik elemana çizdirilmiş, İl Bayındırlık Müdürlüğünce tasdikli, 1/500 ölçekli tasviye münhanili haritası veya krokisi,
• Krokisi çıkarılamayacak ev ve bunun gibi yerler için ise ada, parsel ve çap numarasını belirten vaziyet planı,
• Uzaktan ve yakından olmak üzere çeşitli yönlerden çekilmiş net fotoğrafları,
• Define aranacak yer sahipli ise; gerçek kişilerden noterden tasdikli muvafakatname, tüzel kişilerden de yetkili organlarından alınacak muvafakat yazısı eklenir.

Define aranacak yer 50 metrekareyi ve 10 metre derinliği geçemez.

Üzerinde İz Bulunmayan Altın Definenin Değerlemesi Nasıl Yapılır?

Üzerinde hiç bir iz bulunmayan altınların tarihi değerleri tespit edilemeyeceğinden bu kanun kapsamında değildir. Tesadüfen bulunan altınların müzelere teslim edilerek değerinin anlaşılmasından sonraki ödülü alabilmeniz için en iyi alıcı olan müzelere teslim etmeniz kaçakçılıkla suçlanmaktan daha iyidir. İhbar edenlere de ödül verildiğinden ihbar edilme riski yerine müzelerden çıkacak değere göre ödülünüzü alabilirsiniz. Devlet her türlü definenin yarısına ortak olmaktadır.

Define İhbar Ödülü Ne Kadar Veriliyor?

Kaçakçılık olayları ihbar edildiğinde ikramiye olarak ödül verilmektedir. Define bulanları ihbar eden muhbire ise devlet ödül mahiyetinde pay vermektedir.

Kanuna göre;

• Hazine’ye mal edilen taşınır ve taşınmaz malların değerleri veya 2 yıllık intifa hakkı bedelleri üzerinden % 7,5 oranında,
• İhbar sonucunda tahakkuk eden vergi ve ceza toplamının ise % 10’u oranında ikramiye verilir.

Devlet ayrıca define arayıcılarını ihbar edenlere de pay vermektedir. Bu yüzden ihbar sayıları da oldukça fazladır. Üzerinize düşen görevinizi yerine getirerek devletten ödeneğinizi alabilirsiniz.

Eğer elinizde dededen kalma ata yadigârı silah, halı, kilim, madalyon, kap-kacak vs. var. Ne Yapmalıyım? diyorsanız bu durumda kaçakçı durumuna düşmemeniz için size en yakın Müze Müdürlüğüne gidilerek ata yadigârı objenin korunması gerekli kültür ve tabiat varlığı olup olmadığı yönünde bir incelemenin yaptırmalısınız.