Noterde Ekspertiz Raporu Zorunlu mu? 2023 Yeni Mevzuat

Piyasalarda ikinci el otomobillerin satışlarının artması ile birlikte düzenlemeler geldi. 2. El motorlu kara taşıtlarının ticareti hakkında yönetmelikte değişiklik yapan yönetmelik, 15.08.2020 tarih ve 31214 sayılı Resmi Gazete‘ de yayımlanmıştır. 2.el araç satışında eksper zorunluluğu Resmi Gazete’ de yayınlandı.

Noterde Ekspertiz Raporu Zorunlu mudur?

Yetki belgesi olsun ya da olmasın ticari faaliyet kapsamında otomobil ve arazi aracı satan herkes, her satıştan en geç 3 gün önce ekspertiz raporu almak ve bu raporu noter huzurunda notere sunmak zorundadır.

Her satıştan en geç 3 gün önce noterde ekspertiz raporu alınması ve bu raporun notere satış anında ibraz edilmesi zorunludur.

İkinci El Araçlarda Ekspertiz Zorunluluğu Yönetmeliği 2023

Satış işlemleri için zorunlu hale getirilen yeni düzenlemeler, yetki belgesi ve ekspertiz raporu talepleri ile ikinci el piyasası eskisinden daha profesyonel hale gelecek ve kayıt dışı işlemlere son verilecektir.

Resmi Gazete’de yayımlanan Yönetmeliğin 14. maddesine göre değerleme raporuna ilişkin diğer maddeler ise şöyledir:

• TSE hizmet yeterlilik belgesine sahip ekspertiz firması olmayan illerde faaliyet gösteren işletmeler dışında, ikinci el otomobil veya kara aracı satan firmaya satış tarihinden önceki 3 gün içinde ekspertiz raporu alınır.
• Rapor ücreti, satışın alıcıdan kaynaklanan bir sebeple gerçekleşmemesi durumunda alıcı tarafından, diğer durumlarda satıcı tarafından ödenir.
• Rapor, ilgili standarda göre düzenlenmiş TSE hizmet yeterlilik belgesine sahip değerleme firmaları tarafından hazırlanır. 3 nüsha olarak düzenlenen raporun 2 nüshası satıcıya verilir. Rapor, satıcı işletme ve ekspertiz işletmesi tarafından en az 5 yıl süreyle saklanır.
• Model yılına bağlı olarak 8 yaş üstü veya 160 bin kilometre üzeri araçlar için ekspertiz raporu alınması zorunlu değildir.
• Değerleme raporu en azından aşağıdakileri içerir:
  • Taşıtın markası,
  • Cinsi,
  • Araç tipi ve model yılı.
• Değerleme raporunu düzenleyen ticari işletmenin hizmet yeterlilik belgesi ve MERSİS numaraları, MERSİS’e kayıtlı ticaret unvanı, ekspertiz raporu düzenleyen esnaf ve sanatkar işletmenin işletme adı veya hizmet yeterlilik belgesi numarası, ESBİS’te kayıtlı işletmenin adı , işletme sahibinin adı, soyadı ve T.C. numarası veya yabancı kimlik numarası,
• Raporu alan ticari işletmenin, yetki belgesi ve MERSİS numaraları ile MERSİS’e kayıtlı ticaret unvanı, işletme adı veya ekspertiz raporunu alan esnaf ve sanatkar işletmesinin yetki belgesi numarası, ESBİS’e kayıtlı işletme adı, işletme sahibinin adı, soyadı ve T.C kimlik numarası veya yabancı kimlik numarası,
• Ekspertiz raporunu alan işletmenin yetki belgesinin bulunmaması durumunda, yetki belgesinin bulunmadığı maddesi,
• TSE’nin ilgili standardı ile belirlenen diğer özellikler,
• Ekspertiz raporundaki bilgilerin aracın gerçek durumunu yansıtmasından ekspertiz şirketi sorumludur.
• Bakanlık tarafından yapılan uyarıya rağmen, aynı takvim yılında aracın fiili durumuna ilişkin rapor düzenleyen ve bu ihlali tekrarlayan değerleme kuruluşunun hizmet yeterlilik belgesi, bildirimi takip eden on gün içinde TSE tarafından iptal edilir.
• Hizmet yeterlilik belgesi iptal edilen işletme ile işletme sahibinin temsilcisi olan diğer işletme ve işletmelere iptal tarihinden itibaren bir yıl süreyle hizmet yeterlilik belgesi düzenlenemez.

Bu şekilde ikinci el pazarların imajı da yükseklere taşınacak ancak yeni bir devir başlarken merdiven altı kalitesiz, hiçbir standarda uymayan ölçümler yapan ve kalifiye eleman çalıştırmayan oto ekspertiz işiyle bu şekilde uğraşan yerler, yeni yönetmelikle birlikte yok olacak.

TSE (Türk Standartları Enstitüsü) belgesi olmayan eksperlerin raporları geçerli olmayacaktır.

İşletmelerin yükümlülükleri ise aşağıdaki gibidir:

• Değerleme raporunun düzenlenmesi sırasında değerleme şirketine, satış sırasında notere yetki belgesi numarasının bildirilmesi,
• Ekspertiz raporunun bir nüshasını satış anında notere ibraz etmekle yükümlüdür.

2. El Araçlarda Ekspertiz Raporu Zorunluluğu 2023

Yasal olarak 2019 yılı öncesinde oto ekspertiz raporu zorunlu değilken bu yıl itibari ile Ticaret Bakanlığı tarafından yapılan mevzuat değişikliği ile ikinci el araç alım satımından önce oto ekspertiz raporu zorunlu hale getirilmiştir.

Son değişiklikle birlikte 8 yaş altı ve 160 bin kilometre altı araç satışlarında ekspertiz raporu alınması zorunlu hale getirildi. Oto ekspertiz raporu sayesinde hem alıcının hem de satıcının alışveriş sonrası yaşayabileceği mağduriyetler ortadan kaldırılabilir.

Noterde Ekspertiz Raporu Almak Şart mıdır?

Kullanılmış araç satışlarında müşterilere araç ile ilgili garanti verilmesi zorunludur. Bu durumda 8 yaşını doldurmuş veya 160 bin kilometreyi aşan ikinci el araçlar için ekspertiz raporu zorunlu değildir.

Diğer tüm araçların haricen alım satımında işlemlerin tamamlanabilmesi için noterden oto raporu alınması gerekmektedir. Bu durumda ikinci el araç satışına ilişkin yeni düzenleme ile zorunlu hale geldi.

Bu düzenleme ile raporun bir sureti de notere ibraz edilir.

Araç Satışında Ekspertiz Ücretini Kim Öder?

Vatandaşların en çok sorduğu sorulardan biri de araç alım ve satımlarında ihbar ücretini kim ödeyecek? Aracın ekspertizini yaptıran vatandaşlar için bazı yasal kurallar yayınlanmıştır.

İkinci El Motorlu Taşıtların Ticareti Hakkında Yönetmelik gereği ekspertiz raporunun detayları açıkça belirtilir.

Buna göre:

TSE hizmet yeterlilik belgesine sahip ekspertiz işletmesi bulunmayan illerde faaliyet gösteren işletmeler hariç olmak üzere, ikinci el otomobil veya arazi taşıtı satışı yapan işletme tarafından, satışın yapıldığı tarihten önceki üç gün içinde ekspertiz raporu alınır. Ekspertiz raporu ücreti, satış işleminin alıcıdan kaynaklanan bir nedenle gerçekleşmemesi durumunda alıcı, diğer hallerde satıcı işletme tarafından ödenir.

Yani aslında kural olarak satış yapıldığında 3 gün içinde rapor alınmalı ve alıcıdan kaynaklanan bir sebep olmadığı durumda satıcı ücreti ödemelidir. Bununla birlikte, alışverişlerinizin yalnızca bu işle uğraşan ve vergi levhası olan esnaflarla yapılması istenir. Gerçek kişiler, 1 yıllık süre içinde en çok 3 adet ikinci el araç satışı yapabilir.

Ancak ikinci el araç alıp satan vatandaşlar arasında bir durum var. Araç satın aldığınızda satıcı ile iletişime geçilir ve araç hakkında bilgi alınır. Satıcı, araçta bir kaza veya değişim olup olmadığını, yedek parça, kilometre, hasar, aksam veya diğer mekanik bilgileri müşteriye bildirir. Daha sonra alıcı ekspertiz raporunu yapar.

Alışveriş sırasında hatalı bir bilgi verilir ve bu raporda yer alırsa, ücreti satıcı veya yetki belgesine sahip işletmeler öder.

Diğer durumlarda anlaşma olduğu takdirde eksik bir bilgi verilmediyse alıcı noter ücretini ödemektedir.

Ekspertiz Raporu Ne Kadar Geçerli?

Oto ekspertiz raporunun geçerlilik süresi için net bir zaman çerçevesi yoktur. Bugün yasal geçerliliği sona eriyor diyemeyiz. Oto ekspertiz firmaları size güvenilir ve doğru bilgi ve detaylı bir belge sunar. Daha fazla veya daha az detay isteyip istemediğinize göre paketi seçebilirsiniz.

Bu şekilde verilen raporların tarihlerinin en güncel, yani güncel tarihler olması önemlidir. Alıcı ve satıcı arasındaki anlaşmaya göre belirlenen en yakın tarih, otomobiller hakkında kesin bilgi vermektedir.

Çünkü aracın son halini görecekseniz onu alıp satın alacaksınız. 2 aydan eski bir değerleme uzmanının raporu güncelliğini yitirecek ve güvenilir olmayacaktır.

Araç Ekspertiz Raporu Sorgulama

Araç ekspertiz raporunu Sigorta Bilgi ve Gözetim Merkezi web sitesinde online sorgulamak mümkün oldu. Ancak bu sorgu ekranı kullanıma kapatılmıştır. Uzman ataması veya durum sorgulaması yapılamaz. Ancak aracınızla ilgili hasar kayıtlarına ve diğer bilgilere ulaşmanın 3 yolu vardır.

Araç hasat kaydı raporunu sorgulamanın yolları şu şekildedir:

• e-Devlet üzerinden hasar bilgileri sorgulama (Gerçek ve Tüzel kişiler için)
• SMS aracılığı ile Araç Ekspertiz Raporu Sorgulama
• Mobil Sigortam 360 Uygulamasını telefonunuza indirerek Araç Ekspertiz Raporu Sorgulamasıdır.

e-Devlet Ekspertiz Raporu Sorgulama

e-Devlet şifreniz ile araçla ilgili yapılan değişiklikleri anında öğrenebilirsiniz. Aşağıdaki adımları takip ediniz. Bu işlem tamamen ücretsizdir.

e-Devlet Ekspertiz Raporu Sorgulamak için aşağıdaki adımları izleyiniz:

• Şifreniz ile e-Devlet kapısına giriş yapın.
• Daha sonra Sigorta Bilgi ve Gözetim Merkezi sayfasına geçilir.
• Burada gerçek kişi veya tüzel kişiler için ‘Trafik Poliçe ve Hasar Bilgileri Sorgulama‘ başlığından uygun olanı seçin.
• Bu sayfada aracın plakasını tam ve doğru bir şekilde arasında boşluk bırakmadan yazın. (Örneğin 99AAA999 şeklinde)
• İlgili kayıtlar listelenecektir. Ancak buradan sadece adınıza kayıtlı araçları sorgulayabilirsiniz.

Ayrıca Kasko Sigortalarında Bilirkişi Randevu Durum Sorgulama (Gerçek Kişi) e-Devlet üzerinden yapılabilmektedir.

SMS ile Tramer Eksper Raporu Sorgulama

Hangi operatörü kullanırsanız kullanın, Vodafone, Turkcell, Türk Telekom hatlarınız ile cep telefonunuzdan sorgulama yapabilirsiniz.

Hasar kayıtlarını anında SMS ile Tramer Eksper Raporu Sorgulamak için aşağıdaki adımları takip edebilirsiniz:

• Telefonunuzun mesaj bölümüne girilir.
• Burada, eksper raporunda (ERP) yer alan bilgileri listelemek için aralarında birer boşluk bırakarak ‘PARCA‘ yazıp, “Plaka Numarası” ve “Hasar Tarihi” yazılır.
• Daha sonra 5664 numarasına kısa mesaj gönderilir.
• Hattınızdan sorgulama ücreti olarak 19,90 TL kesilecektir.

Gelen mesajda öğrenilecek bilgiler şu şekildedir:

• Hasar tarihi,
• Değişen parçaların neler olduğu,
• Parça maliyetleri,
• Toplamda ne kadar işçilik ücreti verildiği bilgileri detaylı bir şekilde listelenir.
• Yalnızca ‘Plaka Numarası’ yazarak 5664’e gönderdiğinizde kaza kayıtlarına ulaşırsınız.

Kısa mesaj yoluyla alınan tüm bilgilerin Sigorta Şirketleri tarafından SBM’ye yani Sigorta Bilgi ve Gözetim Merkezi’ne aktarılan sigorta kayıtlarından oluştuğu bilinmelidir. Bilgi amaçlıdır. Resmi bir belgenin yerini almaz.

Sigortam 360 Uygulaması

Araç bilgilerinizi sorgulayabileceğiniz bu uygulamaya hem cep telefonunuzdan hem de üye olarak web sitesinden ulaşabilirsiniz. Sorgunuz 18,90 TL olarak ücretlendirilecektir.

• Web sayfasından üye ol seçeneği ile kişisel bilgileriniz, yaşadığınız il ve ilçe gibi bilgileri doldurursunuz.
• Ardından ana sayfadaki bölüme plaka numarasını girerek ‘Hemen Sorgula‘ butonuna tıklayarak işleminiz anında gerçekleştirilecektir.
• Ayrıca Android ve IOS uyumlu cep telefonlarına kolayca kurulabilir. İnternete bağlı olduğunuz her yerden plaka veya şase bilgilerini girerek sorgulama yapabilirsiniz. Ancak SBM uygulaması şu anda yalnızca parola işlemlerini gerçekleştirebilmektedir. Diğer yöntemleri kullanabilirsiniz.

Ekspertiz Raporu Yönetmeliği Neleri Değiştirdi?

Detaylar Ticaret Bakanlığı ile Türkiye Noterler Birliği arasındaki veri paylaşımı entegrasyon yazısı ile belirlendi. İkinci el araç satışlarında ekspertiz raporunun satıştan 3 gün önce sistem üzerinden online olarak sorgulanabileceğini ve raporu olmadan satış yapan işyerlerine ceza kesileceğini ifade etti.

• 2. el araç satışı yapacak işletmeler tarafından ikinci el araba veya kara aracı satışından 3 gün önce yapılması gerekmektedir.
• Model yılına göre 8 yaşın veya 160 bin kilometrenin altındaki 2. el otomobiller ve arazi taşıtları için TSE hizmet yeterlilik belgesi işletmelerde yaptırılır.
• İlgili yazıda ‘İşletmeler tarafından satıştan önce ekspertiz raporu alınıp alınmadığı bilgisi dahil taşıt satış bilgilerinin takibi sağlanabilmektedir’ denilmiştir.
• İşletmelere yüklenen ekspertiz raporu alma yükümlülükleri eksiksiz yerine getirilmelidir.
• Aksi takdirde, idari para cezası uygulanabilecek.
• Raporun TSE onaylı olması ve üzerinde TSE onay belge numarası bulunması önemlidir.
• Araba satılmadan önce 3 gün içinde sorgulanabilir.

Araçlarda Ekspertiz Raporu Önemi

Piyasada önemli fiyat artışları yaşanmış ve bir yandan ikinci el araç satış fiyatları yükselirken, diğer yandan devlet ikinci el araç alım satımına ilişkin yeni düzenlemeyle birlikte bu konuda yeni düzenlemeler getirmiştir. -El arabaları, Noterde ekspertiz raporu zorunluluğu getiriliyor.

Ekspertiz raporu, otomobiller için genel bir muayene olarak düşünülebilir. Özellikle ikinci el araçların görebileceğiniz parçalar dışında tüm parçalarını detaylı bir şekilde incelemeniz önemlidir.

Oto Ekspertiz raporu ile araçta görülmesi gereken kusurlar şu şekildedir:

• Aracın yaşı, geçmişi, motor ve mekanik aksamları
• Dinamometre testi ile motor gücü kontrolü
• Değişsen bir parçanın olup olmadığı
• Diognostik test ile arıza kayıtları
• Aracın içinde veya dışında farklı bir değişiklik yapılıp yapılmadığı
• Kaportasındaki değişimler
• Tampon bölümünün kontrolü
• Bagaj kısmında, ön ve arka aksamları hakkında bilgi
• Oto elektronik sistemleri
• Akü voltaj, şarj sistemleri
• Fren aksamı, süspansiyon yol tutuş testi
• Boyaların ve tüm yedek parçaların kontrolü detaylı olarak incelenir.
• Bu rapor ayrıca aracın kaza yapıp yapmadığını da kontrol eder.

Bu rapor sayesinde aracın tüm bilgileri belgelenir, hasar ve riskleri belirlenir. Bu sayede güvenli alışverişinizi güvenli bir şekilde yapmanız amaçlanmaktadır.

TSE Belgeli Oto Ekspertiz Firmaları İletişim

İkinci el araç seçimi konusunda zorluklar yaşayan kişiler oto ekspertiz hizmeti veren ikinci el araçların kaza, arıza gibi durumlarını test ve muayene edip, detaylı oto ekspertiz raporu düzenleyen profesyonel oto ekspertiz firmaları ve ikinci el araç ticaretinde, yönetmelikte belirlenen ekspertiz raporu vermeye yetkili firmaların adreslerini inceleyebilirsiniz. Hasarları kolayca tespit eden ve fiyat konusunda da uygun olan firmaları aşağıdaki linke tıklayarak inceleyebilirsiniz.

İstanbul, Ankara, İzmir, Bursa, Adana, Muş, Diyarbakır, Eskişehir ve Türkiye’nin her yerindeki en iyi ve güvenilir firmaların iletişim ve telefon numaralarına ulaşabilir, detaylı fiyat bilgisi alabilirsiniz. İlgili harita üzerinde bulunduğunuz yere gelerek arama yapabilirsiniz.